گير كردن در طبقه دوم هرم مازلو
(در ادامه بازشناخت علل برخي از مشكلات رفتاري)
امروز وقت پيدا كردم تا اولين بخش از مسائلي را كه مطرح كرده بودم مختصراً توضيح دهم. مسائل اينها بودند:
مازلو (Maslow)، روانشناس آمريكايي قرن بيستم، درباره "سلسله مراتب نیازها" نظريه اي دارد، كه امروزه به "نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی" مي شناسند. او اين نظريه را در سال ۱۹۵۴ در کتاب «انگیزه و شخصیت» منتشر کرد.
نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو (Hierarchy of Human Needs) معمولاً به شکل یک هرم متشکل از ۵ (یا ۷) طبقه ترسیم می‌شود.
این سلسله مراتب، از نیازهای ابتدایی در طبقه پایینی شروع شده و هرچه بالاتر می‌رود نیازهای پیچیده‌تر انسانی را معرفی می‌کند که به ترتیب عبارتند از: نیازهای فیزیولوژیک، نیاز به احساس امنيت، نیاز به تعلق خاطر، نیاز به احترام، و نیاز به خودشکوفایی.
نيازهاي پيشگفته به طور خلاصه شامل عناوين زير هستند.
در اينجا من نميخواهم در مورد همة نيازها صحبت كنم؛ فقط ميخواهم در مورد طبقة دوم اين هرم، كه در مورد نياز به احساس امنيت است، اندكي توضيح بدهم.
خود امنیت به سطوح و حوزه هاي مختلفی تقسیم می‌شود، مانند امنیت فردی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت قضایی، امنیت فرهنگی، امنيت مالي، امنیت در برابر جرائم، امنیت در برابر حوداث و بيماری‌ها، ايمني در بـرابـر عوامل طبيعي، مانند زلزله و طوفان.
كسي كه به هر دليل احساس امنيت نكند، در طبقه دوم هرم مازلو گير كرده است. چنين شخصي ممكن است با افكار زيادي در ذهنش درگير باشد، كه او را وادار به كارهايي كند كه از ديد ديگران نه لازم به نظر برسد و نه منطقي. شخصي كه فرش گرانقيمتش را با يك روفرشي ميپوشاند، نسبت به منابع و دارييهايش احساس امنيت ندارد. اين شخص همواره با خود فكر ميكند كه اگر آن فرش كثيف شود، كهنه شود، پاره شود، و يا هر اتفاق ديگري برايش بيفتد، يا نميتواند آنرا با يكي ديگر جايگزين كند، يا براي جايگزيني آن دچار ضرر و زحمت ميشود.
دليل جدا نكردن نايلون صندليهاي اتومبيلهاي نو تا چند ماه بعد از كار هم همين عدم احساس امنيت است. دليل چيدن ظروف چيني در بوفه و استفاده از ظروف ملامين هم همين عدم احساس امنيت است.
دلیل همه اين موارد مشابهي كه در بالا ليست كردم، و احتمالاً شما ميتوانيد چند تاي ديگر به آن اضافه كنيد، هم همين عدم احساس امنيت، يا گير كردن در طبقه دوم هرم سلسله مراتبي نيازهاي انسان است.
گوشزد ـ بعضي حركات تقريباً مشابه وجود دارد كه دليل آن چنين چيزي نيست؛ و اصولاً مشكل به حساب نمي آيند. آنها را با اينگونه موارد اشتباه نگيريد. مثلاً گذاشتن روكش روي مونيتور كامپيوتر و/يا كيبورد بعد از خاموش كردن آن، يا انداختن چادر روي ماشين. در كل، اعمال افراطي براي حفاظت از يك چيز، مشكل به حساب مي آيد نه مقدار معقولِ آن.
(در ادامه بازشناخت علل برخي از مشكلات رفتاري)
امروز وقت پيدا كردم تا اولين بخش از مسائلي را كه مطرح كرده بودم مختصراً توضيح دهم. مسائل اينها بودند:
- انداختن روفرشي روي فرش
- انداختن پارچه روي مبل
- انداختن قاب روي كنترل لوازم برقي، مانند تلويزيون، ويديو، ...
- انداختن قاب روي گوشي تلفن همراه
- نكندن تلق روي صفحه تلويزيون، مونيتور، گوشي موبايل، ...
- روكش گرفتن ماشين حساب
- جدا نكردن نايلونهاي روكش اتومبيلهاي نو تا مدتها پس از خريداري (يكي از اساتيد روانشناسي من كه در دانشگاه تهران تدريس ميكند ميگفت كه چند سال پيش شركت ايران خودرو براي يافتن دليل اين معظل و رفع آن يك پايان نامه در دانشگاه تهران تعريف كرده است.)
- خريدن دو سري از يك چيز، مثل مبل و ميز و ظرف، يك سري براي مهمان و يك سري براي خود
- ...
مازلو (Maslow)، روانشناس آمريكايي قرن بيستم، درباره "سلسله مراتب نیازها" نظريه اي دارد، كه امروزه به "نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی" مي شناسند. او اين نظريه را در سال ۱۹۵۴ در کتاب «انگیزه و شخصیت» منتشر کرد.
نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو (Hierarchy of Human Needs) معمولاً به شکل یک هرم متشکل از ۵ (یا ۷) طبقه ترسیم می‌شود.
این سلسله مراتب، از نیازهای ابتدایی در طبقه پایینی شروع شده و هرچه بالاتر می‌رود نیازهای پیچیده‌تر انسانی را معرفی می‌کند که به ترتیب عبارتند از: نیازهای فیزیولوژیک، نیاز به احساس امنيت، نیاز به تعلق خاطر، نیاز به احترام، و نیاز به خودشکوفایی.
نيازهاي پيشگفته به طور خلاصه شامل عناوين زير هستند.
- نيازهاي فيزيولوژيك: نياز به تنفس، غذا، آب، سـكـس، خواب، تعادل حياتي
- نياز به احساس امنيت: امنيت جاني، امنيت شغلي، امنيت منابع، امنيت اخلاقي، امنيت خانواده، بهداشت و سلامت، امنيت دارايي
- نياز به تعلق خاطر: دوستي، خانواده، صميميت جنسي
- نياز به احترام: عزت نفس، خودباوري (اعتماد به نفس)، موفقيت، احترام متقابل (احترام به ديگران و احترام از ديگران)
- نياز به خودشكوفايي: اخلاق، خلاقيت، سريع العمل، قابليت حل مشكلات، عدم تعصب، واقعيت پذير
در اينجا من نميخواهم در مورد همة نيازها صحبت كنم؛ فقط ميخواهم در مورد طبقة دوم اين هرم، كه در مورد نياز به احساس امنيت است، اندكي توضيح بدهم.
خود امنیت به سطوح و حوزه هاي مختلفی تقسیم می‌شود، مانند امنیت فردی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت قضایی، امنیت فرهنگی، امنيت مالي، امنیت در برابر جرائم، امنیت در برابر حوداث و بيماری‌ها، ايمني در بـرابـر عوامل طبيعي، مانند زلزله و طوفان.
كسي كه به هر دليل احساس امنيت نكند، در طبقه دوم هرم مازلو گير كرده است. چنين شخصي ممكن است با افكار زيادي در ذهنش درگير باشد، كه او را وادار به كارهايي كند كه از ديد ديگران نه لازم به نظر برسد و نه منطقي. شخصي كه فرش گرانقيمتش را با يك روفرشي ميپوشاند، نسبت به منابع و دارييهايش احساس امنيت ندارد. اين شخص همواره با خود فكر ميكند كه اگر آن فرش كثيف شود، كهنه شود، پاره شود، و يا هر اتفاق ديگري برايش بيفتد، يا نميتواند آنرا با يكي ديگر جايگزين كند، يا براي جايگزيني آن دچار ضرر و زحمت ميشود.
دليل جدا نكردن نايلون صندليهاي اتومبيلهاي نو تا چند ماه بعد از كار هم همين عدم احساس امنيت است. دليل چيدن ظروف چيني در بوفه و استفاده از ظروف ملامين هم همين عدم احساس امنيت است.
دلیل همه اين موارد مشابهي كه در بالا ليست كردم، و احتمالاً شما ميتوانيد چند تاي ديگر به آن اضافه كنيد، هم همين عدم احساس امنيت، يا گير كردن در طبقه دوم هرم سلسله مراتبي نيازهاي انسان است.
گوشزد ـ بعضي حركات تقريباً مشابه وجود دارد كه دليل آن چنين چيزي نيست؛ و اصولاً مشكل به حساب نمي آيند. آنها را با اينگونه موارد اشتباه نگيريد. مثلاً گذاشتن روكش روي مونيتور كامپيوتر و/يا كيبورد بعد از خاموش كردن آن، يا انداختن چادر روي ماشين. در كل، اعمال افراطي براي حفاظت از يك چيز، مشكل به حساب مي آيد نه مقدار معقولِ آن.
