۱۳۸۶ اسفند ۱۴, سه‌شنبه

معیارهای نادرست در جهان سوم

ديروز رفته بودم انتشارات متفكران. به ‏تازگي كتابي به ترجمة آقاي بهرام پوستي رو چاپ كردن. يه نگاهي به كتاب انداختم و ديدم كلي اشكال و اشتباه فني داره. به آقاي اديب گفتم، قبول نمي ‏كرد. اتفاقآً همون جا كه بودم خود آقاي بهرام پوستي اومد و ديدمش. از ايشون خواستم كتابهايي رو كه داخلشون علوم جديد و برنامه ‏هاي كامپيوتري وجود داره، و ايشون بهشون اشراف نداره، ترجمه نكنن و اجازه بدن جوانها كه از اين مسائل بيشتر سر در ميارن، ترجمه كنن. قبول نكردند، اما يك سري از اشكالات رو كه به ايشون گوشزد كردم، قبول كردند و گفتند در چاپهاي بعدي درستش مي‏ كنن. يك نكتة خيلي جالب كه بهش برخوردم اين بود كه گفتند كه اون كتاب به عنوان كتاب نمونه از طرف هيأت داوران انتخاب شده. البته براي من عجيب نبود، چون مي ‏دونستم كه توي ايران نه شاخصهاي درستي براي انتخاب كتاب برگزيده وجود داره، نه هيأت داورانشون صلاحيت اون كار رو دارن. اين جريان من رو ياد چند تا اتفاق مشابه انداخت كه اونها رو اينجا مختصراً مي‏ نويسم:
ـ چند سال پيش ترجمة كتاب "طراحي اجزاء" نوشتة "شيگلي" به عنوان كتاب نمونة سال انتخاب شد. مترجم اون "آقاي شادروان" از دانشگاه شريف بود. كتاب در صفحاتي بسيار بدكيفيت و با ضخامتي بسيار نامناسب، و با جلدي بسيار نامرغوب چاپ شده بود. در اون ترجمه، آنقدر عجله شده بود كه حتي برخي از نوشته‏ هاي متن كتاب به برخي از شكلها و جداول كتاب ارتباطي نداشت. مثل اين بود كه ترجمه‏ اي نيمه‏ كاره رو بخواهي خيلي سريع تمام كني و از ترجمة ديگري كه در سيستم انگليسي شده بوده كپي‏ برداري كني، اما متن كتاب نبايد در اين سيستم باشه، چون جداول در اين سيستم نيست، و اصلاً كتابي كه داري ترجمه مي‏كني ويرايش SI كتابي هست كه قبلاً ترجمة اون چاپ شده (يا بالعكس). چي مي‏شه؟ يه كتاب بسيار افتضاح، اون هم با اون كيفيت كاغذ و چاپ تهيه مي ‏شه. بدتر از اون اينه كه اون كتاب در شرايطي به عنوان كتاب برگزيده انتخاب مي ‏شه كه ترجمة ديگري از اون كتاب در بازار موجود بوده كه "آقاي ديبايي" از دانشگاه اصفهان، پيش از او چاپش كرده، كه از هر لحاظ بهتر از اون كتاب برگزيده بوده!

ـ حدود 5 سال پيش، مقاله‏ اي رو براي كنفرانس مكانيك، كه در دانشگاه مشهد برگزار مي ‏شد، فرستادم. مقاله مشروط به تغييراتي پذيرفته شد. تغييرات خواسته ‏شده و جواب من يه چيز تو اين مايه ‏ها بود:
1ـ در صفحة 5 متغير S را معرفي نكرده‏ ايد.
جواب من: در صفحة 3 معرفي كرده ‏ام.
2ـ براي رابطة m = ρV مرجع نداده‏ ايد.
جواب من: اين رابطه را اولين بار در كتاب فيزيك اول دبيرستان خوانديم، و براي يك كنفرانس بين‏ المللي شايسته نيست كه براي آن مرجع داده شود.
3ـ با توجه به آنكه ضخامت لايه ‏ها (A) برابر است، رابطة m = AΣρt درست نيست.
جواب من: همانگونه كه در شكل ديده مي ‏شود، A نشان سطح مقطع است، نه ضخامت. ضخامت لايه‏ ها را با t نشان داده ‏ام، و از روي شكل هم معلوم است كه لازم نيست برابر باشند.

با توجه به تغييرات خواسته ‏شده و جوابهاي من، ديگه خودتون متوجه مي ‏شيد كه سواد داور مقاله چقدر كم بوده! نهايتاً مقالة من چاپ نشد. سه سال بعدش اسم يه نفر ديگر رو بعد از اسم خودم نوشتم و مقاله چاپ شد.

ـ حدود پنج سال پيش به اتفاق دو تا از دوستان مقاله ‏اي به كنفرانس صنايع دريايي فرستاديم، كه رد شد. سه سال بعدش همون مقاله چاپ كه شد هيچ، به عنوان مقالة برگزيدة كنفرانس انتخاب شد و جايزه هم گرفت. با اين تفاوت كه اين بار اسم يك نفر ديگر رو به عنوان نويسندة اول آوردند، و به پيشنهاد من، اسمم رو از نويسنده‏ ها حذف كردند.